به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

انجام مطالعات ثبت پنج میراث ناملموس در خوزستان

تاریخ انتشار: ۲۵ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۹۱۲۲۳

به گزارش خبرگزاری صداوسیما استان خوزستان، سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان گفت: قصه‌گویی جز شاخص‌ترین آثار ناملموسی است که در پهنه ملی یک کشور با هویت فرهنگی مردم آن پیوندی دیرینه دارد.

غلامرضا سلمان پور با اشاره به ثبت ملی قصه گویی ایرانی به عنوان یک اثر ناملموس اظهارکرد: همواره گنجینه‌هایی از آداب و رسوم، آیین‌ها و سنت‌های شفاهی در طول تاریخ به عنوان میراثی ارزنده در اختیار ما قرار داشته که ثبت ملی این آثار در راستای پاسداشت و انتقال به نسل‌های آینده بسیار مهم و ضروری است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: موضوع قصه گویی به عنوان یک اثر ناملموس با همت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پس از چند سال جمع آوری مستندات و انتقال آن‌ها به وزارتخانه میراث فرهنگی به ثبت ملی رسید که برای پاسداشت آن وظایف مهمی برعهده داریم.

سلمان‌پور نقش تشکل‌های مردم نهاد در حفظ میراث ناملموس فرهنگی را با اهمیت عنوان کرد و گفت: میراث فرهنگی ناملموس شاخه‌های گسترده‌ای دارد که جزء ذخایر فرهنگی مردم محسوب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه بیش از ۱۴۰ میراث ناملموس خوزستان طی دو دهه گذشته به ثبت ملی رسیده است گفت: سال گذشته نیز برای پنج اثر ناملموس تشکیل پرونده شده که مطالعات آن در حال انجام است.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان در خصوص ثبت ملی مراسم‌های آیینی مختلف در سال گذشته یادآورشد: مراسم آیینی علم و یراق دزفول، چوب زنی مراسم‌های محرم، مهارت‌های تهیه خوراک از جمله تهیه حلوا درمناطق شوشتر و دزفول، دانش ستاره شناسی حوزه فرهنگی بختیاری‌ها از جمله این آثار ناملموس در خوزستان هستند.

وی گفت: قصه به عنوان یک زبان مشترک و عنصری هویت بخش با گویش‌های مختلف می‌تواند آداب و رسوم، رشادت‌ها، دلیری‌ها را به زبان ساده روایت و مفاهیم آموزشی و تربیتی را سینه به سینه منتقل کند.

سلمان پور با اشاره به تنوعی که قصه گویی در میان اقوام مختلف دارد افزود: بر اساس تقسیم بندی محتوایی و کار‌های مطالعاتی در ثبت ملی آثار ناملموس که با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان انجام می‌شود؛ امیدواریم بتوانیم آثار بیشتری را در این حوزه مستند و مدون کنیم.

"میراث‌فرهنگی ناملموس" رفتارها، شیوه‌های ارائه، نمودها، دانش‌ها، مهارت‌ها و وسایل، اشیاء، مصنوعات دستی و فضا‌های فرهنگی منطبق با آن‌ها است که جوامع، گروه‌ها و در برخی موارد افراد، آن‌ها را به‌عنوان بخشی از میراث‌فرهنگی خود می‌شناسند.

آثار فرهنگی ناملموس شکل‌هایی از فرهنگ به‌شمار می‌روند که اگر چه قابلیت ثبت و ضبط دارند، اما قابلیت ذخیره در یک محل فیزیکی مانند موزه را ندارند و به واسطه ویژگی‌های ذاتی و خاص خود، قابل انتقال، تکرار و تجربه‌کردن هستند.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: میراث ناملموس ثبت ملی خوزستان میراث فرهنگی قصه گویی ثبت ملی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۹۱۲۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تهدیدی برای شهر باستانی جیرفت

آغاز ساخت یک شهرک جدید در جیرفت و در عرصۀ شهر باستانی معروف به «دقیانوس»، این محوطه تاریخی را در تهدید قرار داده است.

به گزارش ایسنا، جمعی از فعالان و دوستداران میراث فرهنگی اطلاع دادند: فاز نخست تسطیح اراضی برای احداث «شهر نوین جیرفت» به مساحت ۲۱۶ هکتار چند روزی است در غرب مجموعه باستانی «دقیانوس» شروع شده است. این شهرک­‌سازی درست در میان آثار و بقایای به‌جامانده از شهر کهن جیرفت قرار می‌گیرد. در حالی که عرصه و حریم محوطۀ شهر دقیانوس هنوز تدقیق نشده است، اما شواهد سطحی نشان می‌دهد که شهر نوین جیرفت در این عرصه قرار می‌گیرد. بر اساس تصاویر هوایی مشخص است که گورستان در جنوب شهر نوین و بخشی از سامانه آبرسانی و قنات­‌های کهن متصل به دقیانوس درست در غرب و میانۀ محل شهر نوین قرار دارند. همچنین تپه­‌های شمال­ غربی که مملو از قطعات سفال، تکه­‌های آجر و بقایای معماری است در شمال شهر نوین قرار می­‌گیرد.

به گمان باستان‌شناسان، بی‌شک راه ارتباطی شهر نوین از کوچه پس­‌کوچه­‌های «کهورویه» نخواهد گذشت، بلکه در آینده محوطۀ ارزشمند «قمادین» برای ایجاد پل و اتوبان ارتباطی بین شهر امروزی جیرفت و شهر نوین تسطیح خواهد شد و از بین خواهد رفت.

قمادین همان شهری است که مارکوپولو آن را کَمادی نامیده و نوشته است که کمادی پیش از این شهری بزرگ و پرشکوه بوده، ولی اکنون (سدۀ ۷ قمری / ۱۳ میلادی) کوچک و کم‌اهمیت شده است، زیرا مغولان چند بار آن را ویران ساخته‌اند. کمادی در سدۀ ۱۳ قمری / ۱۹ میلادی در شمال جیرفت شناسایی شد. مردم بومی ویرانه‌های آن را شهر دقیانوس می‌نامند (گابریل، ۱۲۹؛ سایکس، ۲۶۷). برخی همین شهر دقیانوس را شهر جیرفت کهن دانسته‌اند (دایره‌المعارف بزرگ اسلامی). از قمادین به عنوان خزانۀ نفایس چین و ختا، هندوستان، حبشه، زنگبار، روم، مصر، ارمنستان، آذربایجان، ماوراءالنهر، خراسان، فارس و عراق یاد شده است.

فعالان میراث فرهنگی می‌گویند: بخشی از عرصه و حریم این مجموعه باستانی ارزشمند نیز کمتر از دو دهه پیش به صورت قطعات یک هکتاری به گروهی از بازنشسته‌های کشوری واگذار شده است. این بخش که بیش از ۷۰  هکتار وسعت دارد مشخص نیست طی چه سازوکار و با استناد به کدام قانون و کدام استعلام از میراث فرهنگی واگذار شده است و چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد؟

اکنون این پرسش‌ها از سوی جمعی از باستان‌شناسان و فعالان میراث فرهنگی مطرح شده است که آیا این طرح، ملاحظات مربوط به «ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی» (اتاف) را در نظر گرفته است؟ همچنین، شورای‌ عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه ۲۰ آذر ۱۴۰۲ مصوب کرده بود که برای «الحاق ۲۹۹ هکتار اراضی به محدوده شهر جیرفت در راستای طرح نهضت ملی مسکن» ضرورتاً باید «ملاحظات مربوط به حریم منظر اثر ثبتی در محدوده الحاقی با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان در طرح اعمال شود.» آیا وزارت میراث فرهنگی به این موضوع رسیدگی کرده است؟ آیا توسعه جیرفت با نابودی ارزش‌­ها و دارایی­‌های تاریخی و فرهنگی آن دنبال خواهد شد یا میراث و ارزش‌های فرهنگی برای نسل­‌های آینده حفظ خواهند شد؟

بقایای شهر دقیانوس

جیرفت از کهن‌ترین تمدن‌های بشری است و حدود پنج‌هزار سال قدمت دارد و الواح خطی یافته‌شده از آن نشان‌دهنده یکی از نخستین خط‌های اختراع‌شده توسط بشر معرفی شده است. این محوطه باستانی پیش از این، با غارت گسترده‌ای مواجه شده بود؛ اوایل دهه ۸۰ که «هلیل‌رود» در جنوب استان کرمان، طغیان کرد و گورهای باستانی و اشیاء دفن‌شده در آن آشکار شد و مردم با بیل و کلنگ راهی این منطقه شدند، آن زمان جیرفت را پنیری سوئیسی توصیف می‌کردند که حفاران آن را برای یافتن اشیاء تاریخی سوراخ سوراخ کرده بودند.

تصویر ماهواره‌ای بخشی از بقایای شهر کهن جیرفت بقایای شهر کهن جیرفت

انتهای پیام